Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Πολίτες με αναπηρία και κοινωνικός αποκλεισμός

Με το παρακάτω άρθρο μου που δημοσιεύτηκε στις 23-7-2010,ξεκίνησα να αρθρογραφώ στο Ellispoint,την ηλεκτρονική εφημερίδα της κ.Ελλης Στάη.




Στην Ελλάδα οι άνθρωποι με αναπηρία αντιμετωπίζονται με προκατάληψη και ‘’καλυμμένο’’ ρατσισμό. Η ελληνική κοινωνία δεν τους θέλει ανάμεσα της, και με την αρνητική και πολλές φορές εχθρική στάση της απέναντι τους, τους περιθωριοποιεί, και τους οδηγεί σε κοινωνικό αποκλεισμό. Η έλλειψη προσπελασιμότητας τα υλικοτεχνικά εμπόδια εκφράζουν στην πράξη όλη αυτή την αντίληψη και την νοοτροπία.

Σκάλες, στενά ασανσέρ στην πλειοψηφία των δημόσιων χώρων, των κοινωφελών οργανισμών, των νοσοκομείων, των σχολείων , των Πανεπιστημίων ,των χώρων ψυχαγωγίας, των καταστημάτων κ.α. εμποδίζουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε αυτούς. Στην ουσία τους αποκλείουν από κάθε δυνατότητα συμμετοχής σε όλους τους τομείς της ζωής .

Τα τελευταία χρόνια έχουν κατασκευαστεί στα πεζοδρόμια ράμπες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι κακοφτιαγμένες προχειροφτιαγμένες χωρίς την ανάλογη μελέτη ώστε να είναι σε θέση να εξυπηρετούν τον σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκαν. Να διευκολύνουν δηλαδή τους χρήστες/χρήστριες των αναπηρικών αμαξιδίων στην μετακίνηση τους στους δρόμους και τα πεζοδρόμια των πόλεων. Είναι δε τόσο προφανής η αδιαφορία των κατασκευαστών ,ώστε συχνά να υπάρχει μόνο στην μία πλευρά του δρόμου ράμπα, ενώ στην απέναντι πλευρά να μην υπάρχει. Επίσης πολλές φορές μπροστά από την ράμπα ή στο πλάι υπάρχει εμπόδιο ένα δέντρο, μια κολώνα ή κάποιο φρεάτιο αποχέτευσης, οπότε αντί να εξυπηρετείται ο πολίτης με το αμαξίδιο να ταλαιπωρείται αφάνταστα και τελικά πάλι να εμποδίζεται. Το δε συναίσθημα μετά από μια τέτοια εμπειρία είναι αδύνατον και να περιγραφεί ακόμα .Το πιο απάνθρωπο όμως και κοινωνικά απαράδεκτο, είναι οι διάφοροι οδηγοί οι οποίοι με πλήρη ασυνειδησία παρ΄όλο ότι γνωρίζουν τον λόγο για τον οποίο υπάρχουν οι ράμπες καθώς και την χρησιμότητα τους, παρκάρουν τα αυτοκίνητα τους μπροστά ή πάνω σ’αυτές, αδιαφορώντας πλήρως ότι με αυτή τους την ενέργεια κλείνουν το μοναδικό πέρασμα που έχουν οι πολίτες με αναπηρία για να ανεβούν στα πεζοδρόμια.

Απροσπέλαστα όμως είναι και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Και ενώ διανύουμε την εποχή της ταχύτητας και της απόλυτης ελευθερίας των ανθρώπων να επιλέγουν το μέσο μεταφοράς της αρεσκείας τους προκειμένου να κινούνται στις πόλεις, αλλά και να ταξιδεύουν όπου επιθυμήσουν, για τους ανθρώπους με αναπηρία αυτή η δυνατότητα, αυτή η ελευθερία δεν υπάρχει. Στην πόλη της Θεσσαλονίκης πριν λίγα χρόνια, τοποθετήθηκαν 2 προσπελάσιμα mini bus,τα οποία λειτουργούν μέσω του Ο.Α.Σ.Θ., με σκοπό να εξυπηρετούν τις μετακινήσεις τους .Και στον Δήμο Θεσσαλονίκης υπάρχουν δύο αντίστοιχα τέτοιου είδους μικρά προσπελάσιμα mini bus.Φαινομενικά ίσως μοιάζει ανακουφιστική έστω και αυτή η ελάχιστη παρουσία αυτών των λεωφορείων .Στην πραγματικότητα όμως ο περιορισμένος καθημερινά χρόνος λειτουργίας τους, και ο δυσανάλογα μικρός αριθμός τους σε σχέση με τον αριθμό των πολιτών με αναπηρία που τα χρησιμοποιούν και τα χρειάζονται δείχνει ότι δεν καλύπτονται οι ανάγκες τους στην μετακίνηση.

Κάθε μέρα οι ώρες λειτουργίας τους ξεκινούν από το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ, που είναι και το τελευταίο δρομολόγιο. Μόνο τα σαββατοκύριακα το ωράριο επεκτείνεται περίπου μία ώρα. Έτσι λοιπόν οι έξοδοι, οι δραστηριότητες, οι ασχολίες και η ψυχαγωγία τους, τελειώνουν αυτή την ώρα. Για να εξασφαλίσει κάποιος την μεταφορά του με ένα από αυτά τα λεωφορεία, θα πρέπει να τηλεφωνήσει 24 ώρες πριν μεταξύ 7κ μισή το πρωί μέχρι το πολύ 8 παρά, για να καταφέρει να πάει στον προορισμό του ,και την ώρα που επιθυμεί, διαφορετικά θα είναι δύσκολο έως αδύνατον να πάει εκεί που θέλει και την ώρα που θέλει. Κάτι δηλαδή σαν την κολυμβήθρα του Σιλωάμ..όποιος προλάβει...Αν πάλι το ραντεβού ακυρωθεί σε λιγότερο από δύο ώρες που είναι κανονισμένη η μεταφορά, τότε για ένα μήνα υπάρχει τιμωρία με περιορισμό στην χρησιμοποίηση των mini bus.Στα λεωφορεία του Δήμου, το τελευταίο δρομολόγιο είναι ακόμα πιο νωρίς, στις 8 το βράδυ ενώ τα σαββατοκύριακα και τις αργίες δεν λειτουργούν. Πιστεύω πως γίνεται κατανοητό, ότι οι παραπάνω όροι λειτουργίας, είναι προσβλητικοί για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Με τις προαναφερθείσες ελλείψεις στην προσβασιμότητα και τα μέσα μεταφοράς, τους περιορισμούς και τις στερήσεις που υφίστανται οι άνθρωποι με αναπηρίες, είναι φανερό ότι ζουν και βιώνουν καθημερινά καθεστώς βίας και καταπίεσης. Στερούνται βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών. Όλοι οι υπόλοιποι πολίτες έχουν το δικαίωμα και την ελευθερία ανεξαρτήτου ώρας, ακύρωσης ραντεβού να κινούνται και να μετακινούνται με τα μέσα μεταφοράς όποτε θέλουν, μόνο στους πολίτες με αναπηρία υπάρχουν αυτοί οι απαγορευτικοί και άκρως περιοριστικοί όροι. Όλη αυτή η κατάσταση αποκλεισμού έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με ότι ισχυρίζεται το άρθρο 4 του Συντάγματος:’’ Ότι όλοι οι Έλληνες Ελληνίδες πολίτες είναι ίσοι’’. Πολλές φορές αναρωτιέμαι άραγε ποιος ή ποιοι να είναι οι λόγοι που μια κοινωνία φέρεται τόσο σκληρά σε ένα μέρος της, σε μια δική της κοινωνική ομάδα/μειονότητα.Είναι η έλλειψη Παιδείας την οποία επικαλούμαστε συνήθως για να αιτιολογήσουμε τέτοιες βάρβαρες και μεσαιωνικές συμπεριφορές; Ο κ.Βέβηλος (κλινικός ψυχολόγος),υποστηρίζει ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα προάγει το ατομιστικό ανθρώπινο μοντέλο, και προετοιμάζει αυριανούς ''εγωκεντρικούς'' ενήλικες . Είναι η απουσία εκείνων των ανθρώπινων αξιών που συνιστούν αυτό που ονομάζουμε Πολιτισμό; Γιατί Πολιτισμός δεν είναι μόνο οι άφθονες πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται στη χώρα μας. Είναι και η συνολική καθημερινή στάση ζωής μας και οι συμπεριφορές μας που οφείλουμε να έχουμε ως πολίτες. Θα προτιμήσω να μην απαντήσω μα να αφήσω μετέωρο το ερώτημα , για να σκεφτεί ή να προβληματιστεί σ’αυτό ο καθένας/η καθεμία που θα ενημερωθεί για την καθημερινή ζωή των συμπολιτών του/της με αναπηρία και ίσως δώσει τη δική του απάντηση, συμβάλλοντας έτσι από την πλευρά του στο μέτρο του δυνατού στην βελτίωση των συνθηκών ζωής τους.

'Η ζωή είναι αγρίως απίθανη'' έγραψε στο τελευταίο βιβλίο της η συγγραφέας Μ.Καραπάνου .Θα πρόσθετα στα λόγια της ,πόσο ‘’αγρίως απίθανη ‘’μπορούν να κάνουν πολλές φορές οι άνθρωποι τις ζωές των συνανθρώπων τους.

‘’Χωρίς περίσκεψιν,χωρίς λύπην,χωρίς αιδώ,τείχη μεγάλα και υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.. ’’ ( από το ποίημα Τείχη του Κ.Καβάφη)

Φανή Αθανασιάδου

Δεν υπάρχουν σχόλια: