Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

''To νησί και οι σύγχρονες Σπιναλόγκες''

Πολύ μελάνι ξοδεύτηκε και όχι αδίκως για την καινούργια σειρά που ξεκίνησε την προηγούμενη εβδομάδα στο ΜΕGA ‘’Το νησί’, βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο της Βικτώρια Χίσλαπ. Μία πραγματική όαση ποιότητας στο άνυδρο τοπίο της τηλεόρασης,με εξαιρετικές ερμηνείες,σενάριο,σκηνοθεσία..Δεν θα σταθώ όμως να περιγράψω περισσότερο αυτή την πλευρά της σειράς εφ’όσον υπάρχουν οι ειδήμονες που μπορούν να μιλήσουν και να σχολιάσουν περαιτέρω.
…Και ξαφνικά το άγνωστο μέχρι χτες για πολλούς νησί της Σπιναλόγκα ήρθε στο προσκήνιο της δημοσιότητας,και μαζί με αυτό όλη η ιστορική και ανθρώπινη διάσταση της πραγματικότητας του,αφού για 57 χρόνια(1905-1957) ήταν ο τόπος εξορίας για τους Χανσενικούς(ή όπως είναι περισσότερο γνωστοί ως λεπροί). Εκεί οδηγούνταν οι άνθρωποι αυτοί ,αποκομμένοι δια βίου από τις οικογένειες τους,τους δικούς τους ανθρώπους αλλά και ολόκληρη την κοινωνία.
…Και ξαφνικά λέξεις όπως κοινωνικό στίγμα,προκατάληψη αποκλεισμός ήρθαν να συνοδέψουν όσα γράφηκαν ή ειπώθηκαν για την Σπιναλόγκα και τους λεπρούς εξόριστους κατοίκους της.Λέξεις με απίστευτο βάρος για όσους τις είχαν ή έχουν βιώσει ως καταστάσεις ζωής και συμπεριφοράς από το κοινωνικό σύνολο.
Υπάρχουν κάποιοι τόποι που λειτουργούν δια μέσου του χρόνου ως σύμβολα.Σ’αυτούς τους τόπους ανήκει και το νησί της Σπιναλόγκα,όπως και ο Καιάδας..Σύμβολα την σκληρότητας και την αναλγησίας των κοινωνιών απέναντι σε κάθε διαφορετικό. Σύμβολα που λειτουργούν σαν ζωντανοί τόποι μνήμης και αναφοράς,ή με την μεταφορική έννοια της ονομασίας τους, όταν θέλουμε να αναφερθούμε σε κοινότητες ανθρώπων που ζουν αποκλεισμένοι κάτω από άσχημες συνθήκες ζωής ακόμα και σήμερα και δεν τους θέλουμε ανάμεσα μας.Θα μπορούσαν νάναι οι άνθρωποι με αναπηρία,οι μετανάστες,οι τσιγγάνοι κ.ά.
Μία από τις βασικές αντιδράσεις των περισσοτέρων τηλεθεατών που αναφέρθηκε και ειπώθηκε πολύ ήταν ότι δάκρυσαν,έκλαψαν, ή ότι εν πάσει περιπτώσει φορτίστηκαν πολύ συγκινησιακά. Εύχομαι όσοι την παρακολουθήσουν αυτή τη σειρά που πραγματεύεται ζωές ανθρώπων που χρεώθηκαν το κοινωνικό στίγμα και την απομόνωση, να μην μείνουν μόνο στο συγκινησιακό κομμάτι ,ή την απλή παρακολούθηση των γεγονότων. Αλλά να γίνει η αφορμή να αναλογιστούν πόσες μικρές ή μεγάλες σύγχρονες Σπιναλόγκες εξακολουθούμε να διατηρούμε και να συντηρούμε σαν κοινωνία.Να μπούμε στον κόπο και να σκεφτούμε κατά πόσο με τη στάση,τη νοοτροπια ή τις συμπεριφορές μας οδηγούμε ‘’διαφορετικούς’’από μας ανθρώπους στο κοινωνικό αποκλεισμό και το περιθώριο. Με πόση προκατάληψη υψώνουμε,χτίζουμε τείχη γύρω τους και τους αντιμετωπίζουμε ‘’σαν κάποιους άλλους λεπρούς’’ αρνούμενοι να τους αποδεχτούμε ισότιμα.
Στο 35ο δημοτικό σχολείο του Πειραιά,μέσω ενός προγράμματος εφαρμόζεται η ένταξη τυφλών μαθητών σε κοινές τάξεις με τους υπόλοιπους βλέποντες μαθητές.Είμαι σίγουρη πως η είδηση εκπλήσσει ή σοκάρει ή και δημιουργεί αντιδράσεις.Ομως ανοίγει μια πόρτα για να κλείσει μια άλλη ‘’Σπιναλόγκα’’ και αυτό έχει σημασία.

Y.Γ.Αφιερωμένο σε όσους/όσες άφησαν τις ζωές τους σε κάποια Σπιναλόγκα


Φανή Αθανασιάδου

(Το άρθρο μου αυτό δημοσιεύτηκε στο Ellispoint)